تعریف اعتماد به نفس
آیا می‌دانید تاکنون چند نفر به دلیل کمبود اعتماد به نفس شغل مورد علاقۀ خود را از دست داده‌اند؟ چند نفر با وجود مهارت‌های مختلف نتوانسته‌اند خود را اثبات کنند و موفق شوند؟ دقت کرده‌اید که همیشه کسانی که مهارت کم اما اعتمادبه‌نفس زیادی دارند در مقایسه با افراد ماهر و کم‌رو موفقترند؟
باید بگوییم باور داشتن شخص به توانایی‌های خود را اعتمادبه‌نفس می‌گویند. اینکه هرکس تا چه حد در وجود خود توانایی می‌بیند، میزان اعتمادبه‌نفسش را تعریف می‌کند.
گاهی عزت نفس با اعتمادبه‌نفس اشتباه گرفته می‌شود.
عزت نفس همان ارزشی است که انسان برای خود و باورهایش قائل است، هر کار ارزشمندی که فرد انجام می‌دهد موجب افزایش عزت نفسش خواهد شد. در اعتمادبه‌نفس فرد در یک زمینه مهارت کسب می‌کند و باور می‌کند که در آن به حد کافی ماهر است. این باور اگر به دور از کمال‌گرایی درون کسی شکل بگیرد، رسیدن به موفقیت در آن زمینه دور از ذهن نخواهد بود. می‌تواند به افراد کمک کند که به صورت تمرکزی به پرورش این دو مهارت بپردازند.
همۀ انسان‌ها با یک سری استعدادهای ذاتی پا به این جهان گذاشته‌اند. علاوه‌بر این استعدادهای ذاتی هرکس مهارت‌های زیادی را در طول عمر خود فرامی‌گیرد و لااقل در یکی دو رشته به تخصص کافی می‌رسد. افرادی که اعتمادبه‌نفس خوبی دارند همواره این توانایی‌ها و مهارت‌ها را می‌بینند؛ اما افرادی که از کمبود اعتمادبه‌نفس رنج می‌برند فقط نقاط ضعفشان را می‌بینند و نمی‌توانند از خود رضایت داشته باشند. وجود خود را کم اهمیت می‌بینند و حتی اگر در کاری حرفه‌ای باشند هرگز جرئت نمی‌کنند توانایی‌هایشان را نشان دهند.
اعتمادبه‌نفس از مهمترین و تأثیرگذارترین فاکتورهای موفقیت در زندگی هر کس است. حتماً افراد زیادی را دیده‌اید که استعداد و توانایی اندکی دارند اما در عوض اعتمادبه‌نفسشان عالی است. این چنین افرادی به مراتب از ماهران بی‌اعتمادبه‌نفس موفقترند؛ چراکه هرآنچه هستند را ارائه می‌دهند. در واقع کم بودن در بیشتر مواقع بهتر از نبودن است. افرادی که اعتمادبه‌نفس خود را تقویت کرده‌اند زبان بدن دیگران را هم بهتر درک می‌کنند و کمتر دچار سوءتفاهم می‌شوند.
چگونه زبان بدن دیگران را بخوانیم؟ در صورتی که بتوانیم توانایی باور به خود را افزایش دهیم در خوانش زبان بدن افراد هم به مهارت خوبی دست پیدا می‌کنیم.
انواع اعتمادبه‌نفس
می‌توان اعتمادبه‌نفس را به سه دستۀ اعتمادبه‌نفس رفتاری، اعتمادبه‌نفس عاطفی و اعتمادبه‌نفس معنوی تقسیم کرد که در اینجا به هر کدام از این دسته‌ها می‌پردازیم:
- اعتمادبه‌نفس رفتاری: در این حالت رفتار و اعمال شخص است که برای سنجش اعتماد به نفس به آن توجه می‌شود. وقتی کسی در انجام کارهایش بدون تنش و اضطراب عمل می‌کند یعنی اعتمادبه‌نفس رفتاری دارد. مثلاً ثبت‌نام دانشگاهش را با آرامش انجام می‌دهد، برای خریدکردن مشکلی ندارد، در انجام حرفه‌اش شجاع است و اگر قرار باشد کسب‌و‌کار جدیدی راه‌اندازی کند پس از بررسی این کار را انجام می‌دهد. افرادی که دائم کارهایشان را به تعویق می‌اندازند یا برای انجام آن‌ها بهانه‌تراشی می‌کنند اغلب از کمبود این نوع اعتمادبه‌نفس رنج می‌برند. چنین افرادی در بیشتر تصمیم‌گیری‌هایشان دچار مشکل هستند و حتی پس از تصمیم‌گیری در انتخاب خود مرددند.
- اعتمادبه‌نفس عاطفی: اگر کسی بتواند احساساتش را کنترل و مدیریت کند دارای این نوع از اعتمادبه‌نفس است. روزگار بالا و پایین‌های بسیاری دارد. کسی که در هر شرایطی روحیۀ خود را حفظ کند و بتواند بر احساسات خود تمرکز و کنترل داشته باشد نشان می‌دهد که از نظر عاطفی اعتمادبه‌نفس دارد و عوامل بیرونی و درونی نمی‌توانند موانع بزرگی سر راه او در مسیر موفقیت قرار دهند.
افرادی که در این نوع اعتمادبه‌نفس کمبود دارند، عموماً احساسات خود را باور ندارند. آن‌ها به آنچه حس می‌کنند از نظر عاطفی بی‌توجهند و نمی‌توانند احساسات دیگران را هم به درستی درک کنند و دچار بدبینی می‌شوند.
- اعتمادبه‌نفس معنوی: این نوع اعتمادبه‌نفس به نوع نگرش انسان‌ها بستگی دارد. اگر به جهان هستی به چشم یک موهبت الهی نگاه کنیم و باور داشته باشیم که حضورمان علتی داشته است می‌توان گفت از نظر معنوی اعتمادبه‌نفس داریم. افرادی که همواره احساس ناامنی می‌کنند و به هر آنچه در این جهان وجو دارد بدبیننند یا باوری به مخلوق و خالق ندارند از نظر اعتمادبه‌نفس معنوی ضعیف هستند.
مهمترین راه‌های تقویت اعتمادبه‌نفس
برای اینکه کسی بتواند برای افزایش اعتمادبه‌نفس و خودباوری اقدام کند باید بیش از همه چیز به توانایی‌هایش باور داشته باشد. افرادی که چنین باوری ندارند می‌توانند با انجام تمریناتی، این باور را در خود ایجاد کنند. در اینجا 5 راهکار ساده اما کاربردی ارائه می‌کنیم که به کمک آن بتوانید حس مثبتی به خودتان داشته باشید و توانایی‌هایتان را بیش از قبل باور کنید.
- همواره لباس مناسب بپوشید: این که تعریف لباس مناسب چیست کاملاً به خودتان بستگی دارد اما مهم این است که شما همان‌هایی را بپوشید که از نظرتان مناسب است. وقتی کسی قرار ملاقات مهمی دارد اما فرصت نداشته لباس خوبی بپوشد باید خیلی تلاش کند تا افکار منفی را از ذهنش پس بزند چون این فکر که تیپ مناسبی ندارد مدام در ذهنش پررنگ می‌شود و اعتمادبه‌نفسش را می‌گیرد.
- به بهترین نحو صحبت کنید: برخی افرا اعتمادبه‌نفس را با پررویی اشتباه می‌گیرند و لحن خود را عاری از ادب می‌کنند تا نشان دهند که تا چه حد به امور مسلطند. این رفتار اتفاقاً نشانۀ ضعف ادب است. اگر می‌خواهید اعتمادبه‌نفستان را افزایش دهید روبه‌روی آینه بایستید و لحن خود را بسنجید و بهترین نوع بیان کلماتتان را انتخاب و تمرین کنید.
- مثبت فکر کنید: اگر همواره بدبین باشید حتی به خودتان و توانایی‌هایتان هم بدبین خواهید شد. پس بهتر است تلاش کنید دید مثبتی به اطرافتان داشته باشید تا کم کم بتوانید به خود افتخار کنید.
- به حرف‌هایتان عمل کنید: اهمال‌کاری همیشه مانع بزرگی برای داشتن اعتمادبه‌نفس و عزت نفس و Self-Efficacy است. برای جلوگیری از اهمال‌کاری طبق برنامه و قولتان به وظایف عمل کنید و از نتیجه لذت ببرید.
- برنامه‌ریزی کنید: داشتن یک برنامه‌ریزی درست و منطقی باعث می‌شود بتوانید به باورهایتان ایمان بیاورید. پس از هرکاری که در برنامه انجام می‌دهید در واقع به یک پیروزی کوچک رسیده‌اید. پیروزی‌های کوچک زمینه‌ساز دست‌یابی به پیروزی‌های بزرگ هستند و اعتمادبه‌نفس شما با رسیدن به این پیروزی‌ها به طرز شگرفی افزایش خواهد یافت.
تمرین برای افزایش اعتماد به نفس
راهکارهایی که برای تقویت اعتمادبه‌نفس ارائه کردیم بدون تمرین بی‌فایده خواهند بود. اگر بخواهید یک روز برنامه بریزید و روز بعد اهمال‌کاری کنید، روند افزایش باورتان مختل می‌شود. هربار که برنامه‌ها را عقب می‌اندازید یا به همه چیز بدبین می‌شوید در واقع راه برگشت به مسیر اصلی را دورتر می‌کنید.
یکی از این راه‌ها، تمرین سخنرانی است. در آموزش سخنرانی به افراد کمک می‌شود که با بزرگ‌ترین ترسشان یعنی به نمایش گذاشتن خود، مقابله کنند. دغدغۀ اصلی درکلاس‌های فن بیان و سخنوری تریبون هم یاددهی نحوۀ صحیح سخنرانی و در عین حال افزایش قدرت و اعتمادبه‌نفس افراد است. آنچه در رأس برنامه‌هاست یاری‌رسانی به افراد برای موفقیت در سخنرانی و افزایش خودباوری است؛ چراکه مهارت به تنهایی نمی‌تواند کافی باشد و آنچه نیاز اصلی هر مهارت است شجاعت ارائۀ آن برای دیگران است.
هر چه بیشتر در این زمینه به تمرین بپردازید شناخت بیشتری از خود پیدا می‌کنید. بسیاری از استعدادهای شما با همین توجهتان به افزایش اعتمادبه‌نفس کشف خواهند شد. در ضمن فراموش نکنید که آفت اعتمادبه‌نفس، کاذب بودن آن است. به بعضی افراد از کودکی القا شده است که منحصربه‌فرد هستند و با بقیۀ انسان‌ها متفاوتند و توانایی‌های کوچکشان به صورت غیرواقعی بزرگ دیده شده است. این نوع اعتمادبه‌نفس همواره باعث دلزدگی اطرافیان از فرد می‌شوند. پس از مدت کوتاهی خود شخص هم متوجه پوشالی بودن تعاریف دیگران می‌شود و اینجاست که برای ساختن دوبارۀ خود باید به سختی تلاش کند. بنابراین با وجود آنکه از شما خواستیم برای افزایش اعتمادبه‌نفستان مثبت‌نگر باشید این را هم در نظر بگیرید که توانایی‌های خود را در قالب واقعیت بشناسید و برای پیشرفت خود روزانه تلاش کنید.
کلمات کلیدی: اعتماد به نفس، عزت نفس، راه‌های افزایش اعتماد به نفس، خودباوری، اعتماد به نفس کاذب
هنوز دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.