مدت زمان لازم برای مطالعه: 6 دقیقه
ارتباط چشمی چیست؟
ما انسان‌ها برای انتقال پیام‌های خود به یکدیگر علاوه‌بر ارتباط کلامی، از ارتباطات غیرکلامی هم کمک می‌گیریم. شناخت ارتباطات غیرکلامی و همچنین تکنیک‌های زبان بدن می‌تواند باعث بهبود روابط مؤثر میان افراد و در نتیجه موفقیت آن‌ها شود. یکی از این ارتباطات غیر کلامی، ارتباط چشمی است که نقش مهمی در زبان بدن دارد و می‌تواند انتقال پیام را سرعت ببخشد.
اهمیت ارتباط چشمی
چشمان ما آینۀ تمام نمای درونمان هستند. این است که در ارتباطات، نگاه کردن به چشمان دیگران اهمیت زیادی دارد. در واقع ما با نگاه کردن به چشمان دیگران از صداقتشان مطلع می‌شویم و در مقابل، آن‌ها هم به ما اعتماد می‌کنند. ارتباط چشمی همچنین سمبل احترام است.
ارتباط چشمی همچنین نقش زیادی در درک مفهوم صحبت‌های دیگران دارد. این ارتباط غیرکلامی کمک می‌کند که ابهامات کلامی از بین برود. ممکن است شخص هنگام توصیف آنچه در ذهن دارد دچار مشکل شود اما چشم‌ها به کمکش می‌آیند و نیت کلامش را برملا می‌کنند.
اعتمادبه‌نفس افرادی که ارتباط چشمی درستی برقرار می‌کنند هم همواره بیشتر از کسانی است که در هر موقعیتی چشمشان را می‌دزدند. افرادی که برای موفقیت در کسب‌و‌کار و زندگی خود نیاز به ارتباط با افراد دیگر دارند، باید تمرین کنند تا بتوانند ارتباط چشمی خوبی برقرار کنند، در غیر این صورت دیگران آن‌ها را ضعیف خواهند دید.
اهمیت ارتباط چشمی در سخنرانی عمومی
سخنرانی‌کردن برای مخاطبان زیادی که بیشترشان غریبه‌اند به نوبۀ خود استرس‌زاست. حال اگر قرار باشد سخنرانی موفقی داشته باشید باید با این همه استرس به چشمان حاضرین هم نگاه کنید و ارتباط چشمی خوبی با آن‌ها برقرار کنید.
سخنرانی چیست؟ صحبت کردن دربارۀ موضوعی برای یک یا چند نفر را سخنرانی می‌گویند. سخنرانان موفق از تمام ابزارهای هوش کلامی و غیرکلامی خود برای تحت تأثیر قرار دادن مخاطب استفاده می‌کنند. در آموزش سخنرانی تمامی نکات کاربردی برای یک سخنرانی موفق در اختیار افراد قرار می‌گیرد. تکنیک‌هایی که در این آموزش‌ها ارائه می‌شوند در افزایش اعتمادبه‌نفس افراد هم تأثیر بسزایی دارد و کمک می‌کند بتوانند در هر موقعیتی، بدون اضطراب، سخنرانی خوبی داشته باشند و در بیان مفهوم کلام، به مشکل برنخورند.
باید گفت آموزش سخنرانی فقط مختص سخنرانان نیست. یادگیری نحوۀ سخنرانی درست در هر موقعیتی باعث افزایش موفقیت افراد می‌شود. به طور مثال، در هر کسب‌وکاری نیاز است که محصول یا خدمتی به مشتریان معرفی شود و نحوۀ معرفی در میزان فروش بیشترین اهمیت را دارد. پس کسی در کسب‌و‌کارش موفق است که این مهارت را در خود پرورش داده باشد.
مسئلۀ برقراری ارتباط چشمی با مخاطبان در یک سخنرانی، امری اجتناب‌ناپذیر است. علتش این است که بدون نگاه کردن به چشم مخاطبان نمی‌توانید اعتمادشان را جلب کنید، نمی‌توانید تأثیر کلامتان را بسنجید، نمی‌توانید بفهمید کجای سخنرانی را بهتر پیش رفته‌اید و کجا خوب نبوده‌اید. تمام این اطلاعات از طریق ارتباط چشمی به دست می‌آید.
اهمیت ارتباط چشمی در حین ارائه
تا قبل از ورود به دانشگاه، کمتر کسی تجربۀ ارائه در مقابل دیگران را دارد. این مسئله از دوران دانشجویی به شکل کاملاً جدی عنوان می‌شود و به یکی از معضلات دانشجویان تبدیل می‌شود.
آن‌ها به راحتی در چشم هم‌کلاسی‌هایشان نگاه می‌کنند و خاطره تعریف می‌کنند اما هنگام ارائۀ مقاله‌ای که خودشان نوشته‌اند به دردسر می‌افتند. در این مرحله باید گفت که ارتباط چشمی نجات‌دهنده است. حتی اگر ارائه‌کنند نتواند منظورش را به خوبی بیان کند با تثبیت ارتباط چشمی خود، پیام اصلی را انتقال می‌دهد. تماس چشمی با دیگران باعث می‌شود که شخص تمرکز بیشتری روی موضوع بحثش پیدا کند و با دریافت حس مثبت از مخاطبان، ادامۀ ارائه را قدرتمندتر پیش برود.
روش برقراری ارتباط چشمی در جلسۀ کاری
در جلسات کاری ارتباط چشمی می‌تواند نقش بسیار مهمی ایفا کند. افراد می‌توانند از دریچۀ چشم شما به درونتان پی ببرند و این می‌تواند ابزار قدرتمندی برایتان باشد.
پیشنهاد کاربردی این است که روی نگاهتان کنترل داشته باشید و آن را از ابتدا تا پایان جلسه آرام نگه‌دارید. نگاه آرام یعنی اینکه هیجانات را به نگاهتان راه ندهید و از خیره شدن به افراد بپرهیزید. خونسردی در نگاه، نشانۀ اعتمادبه‌نفس شماست و افراد به کسانی که به خودشان اعتماد دارند، اعتماد بیشتری خواهند کرد.
رفتار چشمی چه در سخنرانی‌ها، چه در ارائۀ مقاله، چه در جلسات و چه در روابط خانوادگی اهمیت بسیار زیادی دارد و دانستن این موضوع باعث می‌شود که افراد در تمام حیطه‌های کاری و درسی و زندگی خود بتوانند موفق‌تر عمل کنند.
چه زمانی ارتباط چشمی برقرار کنیم؟
به طور کلی برقراری ارتباط چشمی با افراد ناآشنا همواره مسئله‌ای دشوار است. این که چه موقع به دیگران نگاه کنیم، چه موقع نگاه نکنیم، چه وقت خیره شویم و چه وقت نگاهمان را به اطراف معطوف کنیم همگی سؤالاتی است که مغز ما در حین صحبت با دیگران در حال پاسخگویی به آن‌هاست.
نمی‌توان یک نسخۀ همیشگی در زمان برقراری ارتباط چشمی پیچید اما می‌توان در هر شرایطی متناسب با آن رفتار کرد تا نوع نگاهتان بد برداشت نشود.
امروزه تلاش شده تا برای هر موقعیتی نوعی از تماس چشمی ارائه شود اما باز هم نمی‌توان با قطعیت آن را پذیرفت چون ممکن است شرایط ایجاب کند که شخص نوع ارتباط چشمی‌اش را تغییر دهد.
اشتباهات ارتباط چشمی
شاید از نظر شما اشتباهات در ارتباط چشمی رایج است و اگر رخ دهد مشکل خاصی به وجود نمی‌آورد. باید بگوییم که اتفاقاً برعکس. ممکن است با یک نگاه نافذ نتوانید ارتقاء شغلی پیدا کنید اما تماس چشمی غلط می‌تواند شغلتان را بگیرد.
می‌دانید که ارتباطات غیرکلامی زودتر و بیشتر بر مخاطب تأثیر می‌گذارند تا ارتباطات کلامی. به همین علت وقتی قرار باشد فرد یا گروهی از افراد شما را در جمعشان بپذیرند اولین چیزی که از شما دریافت می‌کنند حس و حال، ارتباط چشمی و مابقی رفتارهایتان است. این زبان بدن شماست که قضاوت می‌شود و اگر نتوانید رفتار و حس خوبی به اطرافیان منتقل کنید نمی‌توانید پذیرفته شوید حتی اگر حرف‌های خوبی برای گفتن داشته باشید.
از اشتباهات رایج دیگر این است که هنگام صحبت بیش از حد به اطرافتان نگاه کنید. این رفتار نشان می‌دهد که از حضور در آن فضا ناراحتید و این حس را به دیگران هم منتقل می‌کنید. البته خیره نگاه کردن به افراد در فرهنگ ما پسندیده نیست اما اگر هم قرار است به اطراف نگاه کنید بهتر است یکی دو نقطه را انتخاب کنید نه اینکه مدام چشم‌هایتان در حال گردش باشد.
انواع ارتباط چشمی
در اینجا به بررسی انواع تماس چشمی می‌پردازیم تا از این بخش از زبان بدن آگاه‌تر شویم.
- نداشتن ارتباط چشمی به عمد: وقتی کسی کمترین ارتباط چشمی را برقرار می‌کند، این‌طور است که جداً تلاش می‌کند تماس‌های چشمی خود را قطع کند. در این حالت پیامی که او با این رفتار می‌خواهد به طرف مقابل برساند این است که ترجیح می‌دهد از آن محیط فرار کند تا اینکه بخواهد با آن شخص روبه‌رو شود.
- قطع ارتباط چشمی به صورت ناخواسته: وقتی افراد سرشان حسابی شلوغ است و روی موضوع خاصی متمرکزند احتمال اینکه تماس چشمی خود را با بقیه قطع کنند زیاد است. این حرکت ناخواسته است و شخص از این قطع تماس قصدی ندارد بلکه تمرکز اصلی‌اش روی مسئله‌ای به غیر از حضور دیگران است.
- داشتن رابطۀ چشمی به صورت ناخودآگاه: وقتی یک نفر لحظه‌ای نگاهتان می‌کند و بعد چشمهایش را برمی‌گرداند نشان می‌دهد که به صورت ناخودآگاه نگاهش به شما افتاده و نیتی از این نگاه نداشته است.
- داشتن تماس چشمی به صورت آگاهانه: آنچه تا به اینجا دربارۀ تماس چشمی گفتیم همگی دربارۀ این نوع نگاه بوده است. ما در محیطی که وارد می‌شویم برای برقراری ارتباط با دیگران از این نوع نگاه استفاده می‌کنیم. در واقع ما می‌دانیم که می‌خواهیم با فرد ارتباط مؤثری برقرار کنیم پس تعمداً به او نگاه می‌کنیم و تلاش می‌کنیم این ارتباط چشمی زیادی نباشد که طرف مقابل را آزار دهد یا کم نباشد که او حس کند توجه کافی به مسئله نداریم. برقراری تعادل در این نوع نگاه از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
- خیره‌شدن: نوع خاصی از تماس چشمی خیره‌شدن است که در هر موقعیتی با توجه به آن موقعیت تعابیر مختلفی دارد. مثلاً اگر از کسی خوشتان آمده و او در حال صحبت است ممکن است اصلاً از نگاه خیرۀ شما ناراحت نشود و اتفاقاً آن را نشانۀ علاقۀ وافرتان به خودش برداشت کند. یا وقتی دوستتان یک اتفاق هیجانی را برایتان با آب و تاب تعریف می‌کند، نگاه خیرۀ شما را نشانۀ توجه زیادتان خواهد دانست.
چگونه زبان بدن دیگران را بخوانیم؟ یکی از بهترین و ساده‌ترین مسیرهای خوانش زبان بدن افراد، نگاه‌کردن به چشم‌هایشان است. در زبان بدن، چشم‌ها نقش زیادی دارند. در مجموع خواندن زبان بدن دیگران نیاز به مهارت و تمرین دارد و نمی‌توان بدون علم کافی رفتار دیگران را قضاوت کرد. در کلاس‌های آموزش تکنیک‌های زبان بدن به این امر به صورت ویژه پرداخته شده است. افرادی که این تکنیک‌ها را فرا می‌گیرند با تمرین و دقت می‌توانند به راحتی زبان بدن دیگران را درک کنند.
کلمات کلیدی: تماس چشمی، ارتباط چشمی، انواع تماس چشمی، انواع ارتباط غیرکلامی، زبان بدن
هنوز دیدگاهی برای این مطلب ثبت نشده است.